انواع قراردادها و ویژگی­ های آنها

در این بخش به بررسی برخی از قراردادهای پرکاربرد و ویژگی­ های آنها می پردازیم.

قرارداد دولتی

به آن دسته از قراردادهایی اطلاق می­ شود که دستگاه­های اجرایی جهت تأمین منافع عمومی جامعه و براساس اصول و تشریفات خاصی با اشخاص حقیقی یا حقوقی منعقد می­ کنند. در این نوع قراردادها یک طرف قرارداد حتما شخص حقوقی عمومی است. طبق قوانین حاکم بر این قراردادها، سازمان­های اداری همواره در موقعیت ترجیحی نسبت به طرف دیگر قرارداد قرار دارد.
این قراردادها دو دسته اند:
قرارداد اداری مانند استخدام پیمانی، که تابع قوانی خاص و حقوق عمومی است.
قراردادهای غیر اداری مانند رهن، اجاره و برخی خرید و فروش­ها، که تابع احکام خصوصی مدنی و تجارت است.

قرارداد کار

قراردادی که بین کارگر و کارفرما منعقد می­ گردد و طبق آن، کارگر در قبال دریافت دستمزد کار می­ کند. ویژگی­ های اصلی این نوع قراردادها عبارتند از:
معین بودن : به این معنی که نام معینی داشته باشد و برای انعقاد آن در قانون قواعد خاصی در نظر گرفته شده باشد.
رضایی و غیرتشریفاتی بودن : یعنی برای انعقاد آن انجام تشریفات خاصی لازم نیست و می­ توان آن را هم به صورت شفاهی و کتبی منعقد کرد.
معوض بودن : یعنی کارگر در ازای کار اجرت دریافت می کند و کارفرما در ازای پرداخت پول، خدماتی دریافت می ­نماید.

قرارداد بانکی

به قراردادی که بین بانک و اشخاص منعقد می­ گردد، اطلاق می­ شود. از میان قراردادهای بانکی می­ توان به سپرده مدت­ دار، قرض الحسنه، مشارکت مدنی، مضاربه، جعاله و ... اشاره کرد.

قرارداد خصوصی

همان­طور که اشاره شد، هدف از انعقاد قرارداد، شکل قانونی دادن به روابط و تعاملات بین افراد است تا از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری شود. اکثر این قراردادها «عقود معین» هستند که در قالب قوانین وضعی تعیین شده ­اند، مانند بیع، اجاره، و... . در مواردی که قراردادها و آثار مترتب بر آنها به ­طور صریح در قانون پیش­ بینی نشده باشد، افراد می­ توانند بر اساس ماده 10 قانون مدنی، اقدام به انعقاد «قرارداد خصوصی» کنند. به این قراردادها «عقود نامعین» گفته می­ شود. طرفین این قرارداد باید نام و قواعد حاکم بر آن را مشخص کنند این قواعد باید در چارچوب قوانین باشد. قراداد خصوصی، مانند تمام قراردادهای دیگر الزام ­آور است.