تفاوت اظهارنامه رسمی با نامه و روش‌های دیگر

ویژگی مهم اول آن است که هر حرف و درخواستی که از طریق اظهارنامه رسمی به طرف مقابل ابلاغ می‌شود غیرقابل کتمان و انکار است، یعنی طرف مقابل نمی‌تواند بگوید از متن درخواست و تاریخ صدور و دریافت اظهارنامه رسمی، بی‌اطلاع بوده است زیرا: اظهارنامه رسمی از طریق سامانه الکترونیک قضایی یا بوسیله پست به طرف مقابل ابلاغ شده و رسید ،دریافت می گردد. ویژگی مهم دوم آن است که در هنگام طرح دعوا نزد شورای حل اختلاف یا دادگاه یا دادسرا یا اجرای احکام و... اظهارنامه رسمی، ارزش استنادی بالایی دارد و با آن همانند یک نامه عادی یا یک ایمیل یا یک پیامک برخورد نمی‌شود بلکه به آن اهمیت داده شده و درباره ارزش استنادی آن، اختلاف چندانی مطرح نمی‌شود. زیرا هنگام ابلاغ اظهارنامه رسمی بوسیله قوه قضاییه، هویت اظهارکننده و نشانی او احراز گردیده است و متن اظهارنامه نیز بصورت باز و کامل قابل مشاهده است و مخاطب اظهارنامه نمی‌تواند بگوید که از متن اظهارنامه رسمی ، آگاه نشده زیرا اظهارنامه رسمی به صورت باز و قابل مشاهده به او ابلاغ گردیده است. از طرف دیگر ، اظهارشونده یا مخاطب اظهارنامه نیز در سامانه ثنا دارای نشانی مشخص بوده و بدین ترتیب هویت و چگونگی ابلاغ به او نیز کاملاً مستند است. بنابراین ملاحظه می فرمایید که اظهارنامه رسمی از جنبه احراز هویت طرفین آن و از جمله ارزش استنادی متن و محتوای آن و از جهت مرجعی که آن را ابلاغ می‌کند (قوه قضاییه) با هر گونه مکاتبه دیگری، تفاوت دارد.

از اظهارنامه قضایی کجا استفاده می‌شود؟

اشخاص پیش از طرح دعوای حقوقی و ثبت دادخواست خود ، قصد و نیت خود را از طریق ارسال اظهارنامه رسمی به آگاهی طرف دعوا می‌رسانند. در برخی موارد اظهارنامه ارسالی به طرف مقابل موثر واقع می‌شود و شخص مخاطب برای پرهیز از درگیر شدن با روند قضایی و اقامه دعوا در دادگاه ، وارد مذاکره می‌شود و سعی می‌کند بدون اقامه دعوا و صرف وقت و هزینه زیاد نسبت به درخواست طرف مقابل، واکنش مناسبی از خود نشان دهد. لذا در برخی موارد می‌توان از این طریق بدون دوندگی و صرف هزینه بالا به نحو مناسبی موضوع را حل و فصل کرد که البته این مسئله به نوع اظهارنامه و متن آن بر می‌گردد.

موارد اجباری ارسال اظهارنامه قضایی

به موجب قانون در برخی موارد نوشتن اظهارنامه رسمی و ابلاغ آن الزامی است. به عنوان مثال، اگر موجر برای تحویل محل اجاره ، خودداری کند، مستاجر باید از طریق ارسال اظهارنامه قضایی از موجر ، تحویل مورد اجاره را درخواست کند. هم‌چنین دریافت بدهی مالکان مجتمع‌ها و آپارتمان‌ها، اثبات تاخیر در پرداخت اجاره توسط مستاجر و ... از موارد دیگری است که ارسال اظهارنامه رسمی در آن پیش‌بینی گردیده و اثبات این ادعا به ابلاغ اظهارنامه منوط شده است. شایان ذکر است که در بسیاری از موارد نوشتن اظهارنامه اجباری نیست، ولی می‌تواند یک امتیاز برای اظهارکننده به شمار رود.

اظهارنامه رسمی = اقرارنامه رسمی

ما بارها به این نکته اشاره کردیم که در زمان نوشتن اظهارنامه قضایی باید از افراد متخصص استفاده کرد، زیرا در غیر این صورت ممکن است همان برگه، سند محکمی علیه شما شناخته شود، زیرا اظهارنامه رسمی پیش از آن که سندی علیه طرف مقابل باشد، یک اقرارنامه رسمی علیه خودتان خواهد بود که قابل استناد است. لذا باید سعی شود در اظهارنامۀ رسمی جملات گویا و کوتاه باشند و از پرداختن به موارد و نکات غیرضروری پرهیز شود، زیرا از نظر حقوقی بیشتر شما را در معرض خطر قرار خواهد داد.

روش و فرایند ابلاغ اظهارنامه رسمی

۱- شخصی که قصد ابلاغ اظهارنامه رسمی را دارد بایستی پس از مراجعه به دفاتر الکترونیک خدمات قضایی، مشخصات هویتی و فردی خود و همچنین مشخصات فردی و هویتی مخاطب اظهارنامه و علاوه بر اینها موضوع و متن اظهارنامه، را به همراه داشته باشد. ۲- موارد یادشده در بالا را به کارشناس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارایه کند تا از جهت درست بودن اطلاعات و درست بودن متن اظهارنامه رسمی، مورد بررسی قرار گیرد. دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می‌توانند از ثبت و ابلاغ اظهارنامه‌هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشند خودداری کنند. باید دقت کنید که متن اظهارنامه تنظیمی شما خلاف نزاکت و خلاف ادب نباشد چرا که اولاً اگر در اظهارنامه به طرف مقابلتوهین یا فحاشی کنید یا تهمت بزنید مرتکب جرم شده‌اید و طرف مقابل به استناداظهارنامه ابلاغی شما می‌تواند علیه شما طرح دعوی کند ثانیاً اگر متن اظهارنامه رسمی در بردارنده موارد توهین‌آمیز و خلاف ادب و نزاکت باشد دفاتر خدمات الکترونیک قضایی از قبول و ثبت آن خودداری می‌کنند. ۳- در صورتی که مخاطب، قبلا در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد اظهارنامه ظرف ۴۸ ساعت، بصورت ابلاغ الکترونیکی بدست مخاطب می‌رسد در غیر اینصورت اظهارنامه در قالب نامه، توسط مامور ابلاغ به نشانی که خواهان در پرونده ذکر کرده است ارسال می‌گردد.ابلاغ اظهارنامه در این حالت زمانبر است. لازم بذکر است که پاسخ به اظهارنامه رسمی اجباری نمی‌باشد.